Cervantes là nhà văn nổi tiếng bậc nhất thế giới, nhưng tại Việt Nam, ngoài Don Quixote thì những tác phẩm khác của ông không được biết đến nhiều. Quyển sách này tập hợp 3 trong số 12 truyện ngắn thuộc loại “Novelas Ejemplares” (“Tuyển truyện mẫu mực”), góp phần giới thiệu một Cervantes khác - vẫn hài hước và thông thái như thế nhưng rộng hơn, thâm trầm hơn.

Sách xuất bản lần đầu năm 1613, ba năm trước khi ông mất. Dưới đây là lời nói đầu của Cervantes trong lần xuất bản nói trên:

“Tôi đảm bảo với bạn, bạn đọc thân mến, rằng bạn hoàn toàn không thể chế biến món thịt hầm từ những câu chuyện mà tôi giới thiệu ở đây, vì chúng không có chân, đầu, ruột hay bất cứ thứ gì tương tự; Tôi muốn nói rằng những âm mưu tình ái mà bạn sẽ tìm thấy trong một số câu chuyện, rất trang nhã, được đo lường cho phù hợp với lý trí cũng như sự đúng mực của Cơ đốc giáo, đến nỗi chúng không thể kích thích bất kỳ suy nghĩ không trong sáng nào trong người đọc, dù có thận trọng hay không. Tôi gọi chúng là mẫu mực, bởi vì nếu bạn xem xét chúng một cách đúng đắn, thì không có truyện nào trong số chúng mà từ đó bạn không thể rút ra một số ví dụ hữu ích; và nếu tôi không sợ quá dài dòng, tôi có thể chỉ cho bạn những loại trái cây thơm ngon và bổ dưỡng nào có thể được chiết xuất từ chúng, toàn bộ và riêng lẻ.

Ý định của tôi là thiết lập, giữa cộng đồng của chúng ta, một bàn bi-a, tại đó mọi người có thể giải trí mà không bị tổn thương về thể xác và tâm hồn; vì những trò giải trí vô tội thường giúp ích hơn là làm hại bạn. Một người không thể lúc nào cũng đi nhà thờ, lúc nào cũng cầu nguyện, hay lúc nào cũng làm việc, dù điều đó có thể quan trọng đến đâu; phải có những giờ để giải trí khi tâm hồn mệt mỏi và cần được nghỉ ngơi. Vì lẽ này, những con hẻm được trồng cây hai bên để ta đi bộ, nước được dẫn từ các đài phun nước ở xa, những ngọn đồi được san phẳng và những khu vườn được chăm sóc cẩn thận. Tôi mạnh dạn tuyên bố một điều: nếu giả sử những cuốn truyện ngắn này có thể kích động bất kỳ suy nghĩ hay ham muốn xấu xa nào ở những người đọc chúng, tôi thà chặt đứt bàn tay viết lách còn hơn đưa chúng ra công chúng. Tôi đang ở độ tuổi mà tôi không nên coi thường cuộc sống sắp tới, vì tôi đã hơn sáu mươi bốn tuổi."

Tags: Cao Việt Dũng Cervantes