flashback về lúc ấy, cùng các đường link
Mail no 1
27 tháng Tư, 2024
Tuần vừa rồi có thể tính là tuần đầu tiên dựng lại nhà. FORMApubli, formaTION, forma. Tất cả những gì đã bắt đầu vẫn tiếp tục, và bây giờ mới đúng là nó. Sau đây là cập nhật tình hình xây dựng:
HÌNH THỨC
Website đã dựng xong, mang đúng hình thức của một quyển sách (có index). Đã hết những tạm bợ, đây là ngôi nhà có thể ở được lâu dài - và chân trời sẽ rộng mãi ra.
Chưa bắt đầu bán đâu. Các độc giả yêu quý cứ lang thang đi đã. Chúng tôi biết các bạn vẫn ở đây. Chúng tôi cũng vẫn ở đây.
VĂN BẢN
Kỳ Xuân khép lại với số 10. Bông hoa của kỳ này là "Một vấn đề" - một truyện ngắn thời kỳ đầu, rất prententious của Henry James. Sau khi đi qua được ba James - một ngắn, một dài, một rất dài (mới năm ngoái thôi vẫn còn là cả một sa mạc), đã được phép có một cái nhìn tổng thể về tiến hóa của một hiện tượng kỳ diệu như vậy, một người đi giữa vô vàn thế giới.
Đi tiếp, nhưng cũng cả vòng lại (trong hầu hết trường hợp, đó mới là cách đi nhanh nhất). Dù rất nản, vẫn phải thêm một nghìn trang George Eliot nữa, sau khi đã biết James tìm cách nướng Eliot như thế nào.
BIỂU ĐẠT
Có thể thấy ngay là Biểu Đạt trông chưa giống với nó lắm. Điều đó là tất nhiên, vì biểu đạt - gọi đúng tên - bao giờ cũng là việc khó nhất. Nhưng những cái tên đã tới, ào ạt, giống như món quà của ngôi nhà vừa dựng xong. formaTION, nhưng nhất là formAform - phá tủ. Chưa thể biết tuần sau sẽ có thêm gì. Cũng có thể sẽ là một quãng bất động, sau một tuần ào ạt. Không nên, mà cũng không thể cố nhìn trước. All we need is patience.
Mail no. 2
Mùng 4 tháng Năm, 2024
Tuần vừa rồi - tuần đầu tiên của kỳ Hạ, mọi thứ bắt đầu thực sự dềnh lên, sau cả một kỳ Xuân tê cứng. Ngôi nhà mới vẫn tiếp tục gợi ý, và bây giờ đã thấy rõ thêm một chút Văn Bản cần phải thế nào. Nó không được chỉ là các bài đọc sách giống như blog trước kia. Nó phải nới rộng chân trời, mở các lối mới, để cuốn sách không chỉ là product mà là process, project. Quay về mức số 0 của hình thức. "Tờ báo, quyển tạp chí, cuốn sách": tất cả thông với nhau.
Bạn cứ tưởng tượng một cái xưởng lớn với những con người khi lặng lẽ, khi rộn ràng, không phải lúc nào cũng cần tụ họp nhưng cảm thấy thường trực hiện diện của nhau và không ngừng gợi ý cho nhau. Tôi dịch, tôi viết và chính nhờ thế tôi bắt đầu đọc những tác giả không bao giờ nghĩ mình sẽ đọc. Bạn đọc, và chính bạn cũng đóng góp vào việc làm xuất hiện những văn chương còn thiếu ở đây. Một niềm vui thuần khiết như thế sao không hiện ra đúng như chính nó mà lại phải viện đến bất cứ lớp ngụy trang và trung gian nào?
Chưa bao giờ tôi ngừng tin rằng con người cần lý tưởng, càng lúc càng cần hơn khi hầu như không còn ai dám đặt lòng tin vào nó nữa.
Tuần vừa rồi có một niềm vui: vừa đọc Jacket trắng vừa đọc các mail của độc giả trong chuỗi correspondence về cuốn sách ấy (cùng cả chương trình Mỹ), mail nào cũng đặt ra những câu hỏi thực sự. Một niềm vui nữa: một "fan" của ba truyện Clarice Lispector hóa ra là một người đọc rất giỏi, đã đọc xong hết nonfiction của nữ quái kiệt ấy. Như thế thì có thể thử cùng nhau làm nhiều điều.
(Chúng tôi vẫn tiếp tục chương trình Henry James dài, nếu bạn có thể tham gia thì nhắn nhé.
Tuần sau sách kỳ Hè vào nhà in, sẽ có nhiều chuyện để kể hơn.
Mail no. 3
11 tháng Năm, 2024
Tuần thứ hai, kỳ Hạ của Văn Bản đúng là một cơn lũ. Không chỉ dồi dào nữa mà là vô tận. Với mỗi cái tên xuất hiện, những vùng đã có lại sáng thêm và rộng ra, hồi ứng nhau, soi sáng cho nhau.
Một chủ đề không ngờ đã hình thành: các essayiste, diariste, épistolier - thư, nhật ký và tiểu luận. Chính ở đây, chuyển động phá hủy các nếp cũ để tìm hình thức đúng mới thành thực nhất, mãnh liệt nhất, thuần khiết nhất. Tuần sau chúng ta sẽ tiếp tục chủ đề ấy, với những cái tên quen thuộc như Jane Austen, Stevenson hay Paul Celan. Những nhân vật ấy đã quá nổi tiếng về truyện và thơ, nhưng giờ ta sẽ đọc correspondence, để có một cái nhìn đầy đủ hơn về họ. Cũng đã bắt đầu có thể hình dung một project xuất bản từ cuộc đọc này.
Đợt sách đầu của kỳ Hạ (gồm ba cuốn) sẽ sớm mở pre-order. Tuần sau sẽ có thông báo cụ thể. Các correspondent sẽ là những người được nhận sách đầu tiên, trước khi phát hành trên toàn quốc. Chúng tôi vẫn đang nghĩ xem còn có thể mang lại bất ngờ nào cho bạn, và cho chính mình.
Tặng bạn một đoạn, từ project Pierre Reverdy đang tiến hành, đó cũng là một correspondence nữa:
Mọi sự ngủ
Cái cây của buổi tối, chụp của ngọn đèn và chìa khóa của nghỉ ngơi.
Mọi thứ run lên khi cửa mở ra mà không đánh thức tiếng động. Tia trắng băng ngang cửa sổ và tràn ngập cái bàn. Một bàn tay vươn ra xuyên qua bóng tối, giấy đặt trên bàn. Đấy là để cầm lấy đèn, cái cây trong vòng tròn mở rộng ra, tinh tú nóng đang thoát đi. Một luồng hơi mang mọi thứ đi, làm tắt lửa và đẩy đi tia sáng.
Chẳng còn lại gì nữa trước cặp mắt trừ đêm đen, cùng bức tường giữ lấy ngôi nhà.
Chúng tôi gửi mail cho các độc giả của mình từ formapubli.vitanova@gmail.com. Mail không định kỳ - có lúc hằng tuần, có lúc cách nhiều tuần, nhiều tháng. Tùy vào nhịp. Chẳng phải lúc nào cũng cần nghe thấy giọng nhau.
