Văn Bản đã trở thành một tồn tại song song và độc lập với sách. Hình thức tạp chí cho phép correspondence trong việc đọc rộng và linh hoạt hơn nhiều. Để duy trì nhịp chung, chúng tôi sẽ duy trì một nhật ký cập nhật theo tuần cho mỗi kỳ Văn Bản. Độc giả không tiện theo dõi ở trang Facebook hoặc Instagram có thể theo dõi ở đây. Mỗi người có thể tìm trong bản đồ này những gợi ý để theo đuổi mối quan tâm riêng của mình.  

Văn Bản kỳ Đông 2024 mở ra vào ngày 31/12/2024 và đã đóng lại vào ngày 21/03/2025, ở text số 52: vừa đủ một bộ bài. Con số này là để kỷ niệm kỳ Hạ - kỳ sách đầu tiên kể từ khi chuyển sang nhà mới. 

Feb 23, 2025

Tiếp tục mạch về đọc cũng như mạch chung về hình thức.

Đã có thể nhìn vào lịch sử của một hình thức khác, hình thức chữ, qua một nhân vật Thụy Sĩ: Adrian Frutiger. Dưới đây là tiểu luận của Charles Bigelow về Fruitiger, viết năm 1988, khi mà máy tính cá nhân mới bắt đầu le lói. Bigelow là người Mỹ, người thiết kế chữ, cũng là sử gia về chữ sinh năm 1945, sau Fruitiger một thế hệ. Fruitiger là một trong những người đầu tiên làm cho Bigelow hiểu được hình thức nghĩa là gì, phong cách nghĩa là gì. Những người như Fruitiger là người mang trong mình nhiều thế giới: đường nối giữa thời đại thủ công và công nghiệp, giữa cổ điển, hiện đại và hậu hiện đại: tiến lên bằng cách bước đi giật lùi, khuôn mặt ngoảnh về quá khứ. Trong toàn bộ công trình vừa thống nhất vừa biến ảo ấy, lịch sử được phục sinh. Nhưng chính những người như thế hiểu rõ hơn ai hết rằng sự phục sinh quá khứ không phải, không thể là sao chép quá khứ. Mỗi thời đại cần một hình thức riêng - một giọng riêng, một nhịp riêng, và hình thức nó tạo ra - hoặc không tạo ra được - là bằng chứng trung thực nhất về sức sống của nó.
 

Walter Benjamin: Eduard Fuchs, nhà sưu tầm và sử gia
Thomas de Quincey: Văn chương của biết và văn chương của năng
Stevenson: Các yếu tố kỹ thuật của phong cách
Triết học về hình thức trong chữ của Adrian Frutiger
Âm nhạc ở giữa sử tính và tính cách cảm năng
TransFORM(A)

Mar 9, 2025

Như vậy là tiếp tục Cioran và cũng tiếp tục chủ đề correspondence.

Không chỉ viết thư (cf. Lịch sử và phi lai), Cioran còn viết nhật ký: một chân dung trong thời gian, rất khác Cioran tiểu luận gia. Duy trì suốt mười lăm năm, những quyển sổ của Cioran được tập hợp trong Cahiers 997 trang, xuất bản cuối năm 1997, hai năm sau khi Cioran mất. Nhật ký kết thúc hơn hai mươi năm trước đó, năm 1972. Năm 1973, Về nỗi bất tiện bị sinh ra xuất bản. Năm 1986 là Tập ngưỡng mộ - quyển gần cuối cùng.

Dưới đây là một tháng cahiers - tháng đầu tiên của năm 1969. Lúc này Cioran 58 tuổi, đã ở Paris hơn ba mươi năm. Một lần nữa, giống hệt thời điểm Tàn hủy yếu lược (1949), Cioran lại không có một tạp chí nào để đăng bất cứ điều gì, hoàn toàn bị cắt đứt khỏi văn giới. Đây cũng là thời điểm Cioran bắt đầu không thể chịu nổi một số thầy cũ, đặc biệt là Nietzsche. Lịch sử và phi lai (1960) được dịch sang tiếng Đức và tiếng Ý: cơ hội tuyệt vời để kiểm tra giới phê bình học giả, nhưng cũng để nhìn lại (rétractation): “Tôi thay đổi rồi, tôi không còn như vậy nữa.”

Trong Cahiers, Cioran ghi lại không ít cú tự sát của những người bạn. Một người bạn của Cioran tự sát tại Paris vào năm 1970 (nhảy từ trên cầu xuống sông Seine): Paul Celan.

Sau khi Cioran mất, Simone Boué, người phụ nữ sống cùng Cioran nhiều năm đã sắp xếp giấy tờ và quyết định cho in hơn ba mươi quyển sổ. Sau khi viết lời tựa, Simone cũng đột ngột qua đời, không kịp xem bản in thử Cahiers.

Cahiers: Một tháng
Tàn hủy yếu lược
Một bức thư
Sức mạnh của sự vắng
Tập ngưỡng mộ: Cioran, Beckett, Borges

 

Mar 11, 2025

Mọi thứ bắt đầu bằng việc đặt câu hỏi, rồi đi tìm, tự vẽ ra bản đồ của mình. Cuộc đi ấy về cơ bản là đơn độc nhưng đôi khi vẫn nhận ra nhau. Vì thế chúng tôi tạo ra những cuốn sách và trang web phục sinh: vitanova.vn
Bản thân nó là một quyển sách.
Ban đầu, cái tên được chọn cho cuộc phục sinh không phải là FORMA (Hình thức) mà là Thực Tại. Làm thế nào để nắm bắt thực tại, trong một thế giới càng lúc càng phi thực? Quyển sách là một hình thức - tất nhiên không phải hình thức duy nhất - nhưng là hình thức gần nhất với chúng tôi, với tôi. Vả lại, vấn đề không phải là hình thức này hay hình thức kia. Hình thức - nếu đúng là hình thức - thì đầy đủ ở mức vét cạn. Không gì nằm ngoài nó, nhưng phải đi đến cùng. Toàn bộ sự giáo dục (formation) nằm ở đó.
Cũng bởi thế mà ở chương “hình thức” trên https://vitanova.vn, đơn vị không phải là quyển sách (sản phẩm) mà là cái tên - những cái tên gây ngợp. Mỗi cái tên ấy là một formation - một sự khuôn tạo chính mình đầy gian khó, nơi nói luôn luôn cận kề cái không thể nói, và nỗi bất khả luôn treo lơ lửng. Formation bao gồm chuyện nhìn thẳng vào điều đó, không hy vọng cũng không sợ hãi, nhất là không dùng nó làm cớ để nỉ non.
Kafka và Bernhard, ngoài những ý nghĩa khác, dạy cho chúng ta điều này, bằng chính formation thao thức khôn nguôi của họ.
Hôm nay, nhìn lại index Kafka và Thomas đã đủ một trang điện thoại, tôi bỗng hiểu ra nơi này đã trở thành một dạng lưu trữ - một lịch sử từng chặng của cuộc đọc dài. Mỗi quyển sách mở ra những hướng tìm kiếm mới, và những hướng này - luôn luôn không ngờ - lại dẫn về những cái tên vẫn luôn ở đó, đặt họ dưới một ánh sáng đầy đủ hơn. Đó là điều mà một nhân vật exhaustive làm được: tạo ra một thế giới inexhaustible. Khi đi đến cùng vô biên của mình, người ta có cơ may làm sáng lên vô biên nơi kẻ khác.
 

Philip Roth nhìn Kafka
Trò chuyện với Isaac Bashevis Singer về Bruno Schulz
Praga Magica III, IV, V
Hélène Cixous: Viết chết
Sức mạnh của sự vắng
Kafka: Blumfeld
Kafka: Quan sát 

Thomas Bernhard: Thầy cũ
Cháu trai Wittgenstein
Hélène Cixous: Viết chết
Khó ở
Thư và nhật ký chiến tranh của Ingeborg Bachmann (phần 2)
Goethe trết
Wittgenstein, Bernhard và Bachmann
Thomas Bernhard và những cái ghế

Mar 13, 2025

Ngay sau Tàn hủy yếu lược là đến Các tam đoạn luận của cay đắng (Syllogismes de l'amertume), in năm 1952, nơi - điều có thể thấy rõ nhất - Cioran đã chuyển hẳn sang hình thức của các châm ngôn (aphorisme), có lẽ là hình thức đặc trưng nhất ở Cioran và cũng thực sự cioranesque hơn cả. Châm ngôn là những gì rất ngắn được tạo nên bằng không nhiều từ: các mũi tên bắn ra, hoặc cũng có thể là các cây kim tẩm độc.

Đó là một môn vô cùng khó, và luôn luôn bị hiểu nhầm. Người ta hiểu đó là “cách ngôn”, như trong “châu ngọc cách ngôn” hoặc là những lời thông thái đầy sức răn dạy, nếu “áp dụng” thì cuộc sống sẽ vô cùng tốt đẹp, dễ dàng và hạnh phúc.

Chẳng có gì buồn cười hơn thế. Bởi vì nếu có bộ môn nào ngáng chân sự thật, đánh bẫy sự thật, chơi khăm sự thật thì đó là châm ngôn; nó vùi dập cái mà người ta hay gọi là chân lý. Đối với một người có năng lực về châm ngôn (bởi vì, đó đích xác là một năng lực), sự thật luôn luôn nằm ở phía sau.

Chắc hẳn, điều đó (gắn các câu - một số câu - vào với sự thật, hay ít nhất là một ảo tưởng về sự thật và thông thái) có liên quan đến những tờ lịch.

Elias Canetti về Karl Kraus
Báo chí, sự ngu xuẩn và chính trị
Wien & Berlin
Nghĩ
Thư viện bùng cháy (hors-commerce)
Bức thành cành vụn (hors-commerce)
Le Livre de Signes
Umberto Saba: Đường tắt
Cioran: Bất tiện (VIII)

Mar 16, 2025

Sự xuất hiện của Leopardi và Pavese ở đây đã, bụp một cái, dựng ra cả một phong cảnh Ý (Natalia Ginzburg, Angelo Maria Ripellino, Emanuele Trevi, Umberto Saba, để chỉ điểm qua phần khởi động). Elsa Morante đã rất nhanh trở thành một trung tâm, tuy có thể nói đó là một trung tâm theo lối negative. Agamben kể về điều này trong sổ của mình. Chúng ta cũng sẽ sớm đến với cuốn sổ ấy.

(Một câu chuyện khác, diễn ra song song: Wien Viên Vienne Vienna. Trung tâm ở đây tất nhiên là Karl Kraus người viết châm ngôn - để biết Kraus có thể tỏa bóng khủng khiếp đến thế nào lên cả một thế hệ. Nhưng cũng có một chân dung Wien khác, theo lối negative. Người viết ra nó là một phụ nữ, sinh sau Karl Kraus hơn năm mươi năm: Malina của Inge(borg) Bachmann.)

Agamben: Sổ xưởng
Pavese: Bãi biển (đoạn cuối)
Italo Calvino: Pavese và các hiến sinh người
Nghề sống
Natalia Ginzburg: Chân dung một người bạn
Natalia Ginzburg: Giày thủng
Natalia Ginzburg: hai texts
Nghĩ
Nhật ký tình đầu
Leopardi đi khỏi
Leopardi: Canti
Emanuele Trevi: Nhà của pháp sư
Hòn đảo của Arturo

Mar 21, 2025

Sau hòm hòm lưu trữ về correspondence, đã có thể nhìn vào hình thức của nó (lại cái từ ấy). Adorno viết về Walter Benjamin người viết thư, nói rằng đó là con người của hình thức (tức là tinh thần), đến mức gần như phi cơ thể: cả một nghịch lý bởi hơn ai hết, Benjamin dường như có với vật chất một quan hệ máu thịt. Những bộ sưu tập gây choáng ngợp mà người ta tìm thấy sau khi Benjamin qua đời (tự sát bằng liều morphine lúc nào cũng mang theo khi cần) mặc cho bao nhiêu di chuyển, chiến tranh và khốn khổ lưu đày dễ gây liên tưởng về một hoarder. Nhưng chính bằng cách đi thẳng vào đó, Benjamin thoát được hoarding - cơn rồ đổ đầy mọi thứ vào nỗi rỗng trong mình, càng đổ càng thiếu thốn. Với con người ấy, tất cả là hình thức, là sự đầy đủ ngay từ đầu.

Correspondence, với Benjamin, trở thành một hình thức của văn chương và của sống. Thư - không có gì chung với tâm thư, sự làm điếm của nó - tạo ra khoảng cách. Nó cùng lúc là cuộc hiệp thông tinh thần và đào thoát xã hội. Đâu có gì lạ khi correspondence chỉ thực sự tồn tại - chỉ đạt được hình thức sống - trong những quan hệ con người phi cơ thể, khi người ta phải vận toàn bộ tưởng tượng để nhìn thấy nhau. Chính trong biểu đạt thiết thân nhất của tâm hồn, người ta lại ở xa nhất nhà tù của cái "tôi" chật chội để buông mình cho cuộc đi tìm bất khả. Chính trong nỗi vắng không thể nguôi ngoai, tình bạn đầy đủ và tinh thuần nhất hiện ra.

Adorno gặp Benjamin năm 1923, lúc tròn hai mươi tuổi. Correspondence giữa hai người bắt đầu từ năm 1928 đến khi Benjamin qua đời, năm 1940. Adorno cũng là người biên tập Gesammelte Schriften (1955) của Benjamin, còn viết cả một quyển sách (Über Walter Benjamin, 1970). Nhưng kể cả như thế, Adorno vẫn không giấu giếm chuyện mình không thực sự hiểu Benjamin. Correspondent thực sự của Adorno là Max Horkheimer, mà Adorno đề tặng Minima Moralia: cuốn sách aphorism về cuộc đời bị phá hủy. Chúng ta cũng sẽ sớm đến với nó (cũng như hình thức aphorism).

Adorno: Walter Benjamin người viết thư
Cioran: Một bức thư
Sức mạnh của sự vắng
Joseph Conrad và Ford Madox Ford
Paul Celan và Ingeborg Bachmann
James, Conrad, và Stevenson