l'été indien
15 tháng 9, 2024
Xin chào,
Đúng ba tháng trước (16/6), chúng tôi gửi cho bạn kỳ sách đầu tiên sau khi dựng lại nhà. Đó là mail số 7 - tuần thứ bảy. Đọc lại những mail ấy, tôi thấy như gió xoáy: nhà đã bị cuốn mất, chỉ còn những phác thảo chấp chới hướng đến một điều gì thật đẹp nhưng cũng thật hãi hùng. Mãi đến khi thấy những quyển sách kỳ Hạ là là đáp xuống tay từng độc giả, tôi mới thực sự cảm nhận được rằng ngôi nhà này là thực, rằng nó đang hiện ra - không phải trên trời mà trên mặt đất, và đúng là nó rộng như những gì tôi đã thấy, trong những khoảnh khắc đủ lòng tin.
Bây giờ, những cái tên ấy - Hình Thức, Văn Bản, Biểu Đạt - đã thật quen.
19/9 (tức là chỉ còn bốn ngày nữa), chúng tôi sẽ gửi cho bạn kỳ sách tiếp theo - không phải kỳ Thu mà vẫn Hạ - đã mở ra thì phải khép lại nó chứ. Mùa hạ nghĩa là những chuyển động khủng khiếp dưới bề mặt đờ đẫn, mọi thứ cứ nở ra mãi - rực rỡ và thảm khốc - không còn buồn kiểm soát, chẳng còn biết đâu là cùng. Bầu trời mùa hạ trong vòm cây hun hút như một đáy giếng tuyệt vọng, càng tuyệt vọng trong màu xanh như vĩnh cửu của nó: l'été indien, l'été indien, l'été indien.
Theme mở ra kỳ Hạ là hình thức, còn theme khép lại nó là nhà. Có ba quyển: Ngắn (Herman Melville), Hotel Savoy (Joseph Roth) và Chuyện các bà vợ già (Arnold Bennett). Một con thuyền, một mái hiên, một khách sạn với những người bị tước mất đến cả cái tên, một nhà trọ kinh đô và nhà buôn tỉnh. Có bao nhiêu hình thức của nhà? Tại sao lại sụp đổ - và sụp đổ như thế nào - những ngôi nhà từng vững vàng đến thế? Và nhất là tại sao lại có những người đi khỏi nhà bằng mọi giá, dẫu biết rõ đó là điều đẹp nhất con người có thể tạo ra? Sau bão là nhà.
Mùa hạ khép lại cùng mênh mông của nó. Sau những rộn ràng rực rỡ là lặng im lá rụng (sớm thôi) dẫn vào sự bó chặt, rét mướt của mùa đông.
f.
