Mendel Singer là người con thuần hậu của Chúa, niềm vui thức giấc mỗi ngày của ông là đến với những lời kinh, chính sự chờ đợi đầy vui tươi lời cầu nguyện là thứ đánh thức ông, cũng như ham muốn tái hồi sự cận kề với Chúa kia, điều mà ông hết sức chắc chắn.

Ông vốn tin vào số phận Chúa đã sắp, ông nói người ta phải chịu đựng số phận của mình, không thể nào chống được ý chí của trời. "Chính từ Người mà sấm chớp tới, Người là một vòm cao che phía trên toàn bộ mặt đất, không thể thoát được khỏi Người." Nhưng sự cay nghiệt của số phận cũng khiến ông biết bao lần tự hỏi tại sao mình lại bị trừng phạt theo cách này. Ông dò xét bộ não mình nhằm tìm tội lỗi nào đó và không tìm được tội nào trầm trọng.

Cũng trong gia đình ông, con trai út của ông đã gánh hết những đau đớn của con người mà một tự nhiên nhiều từ tâm hẳn sẽ phân chia một cách ngang bằng hơn tại một gia đình khác. Nghịch lý thay, Chúa đầy lòng lành lại không ban một ít phế tật thể chất cho hai anh lớn của nó để họ có thể thoát khỏi những điều xấu, để thoát được cái nhớp nhơ gia nhập quân đội Sa hoàng. Vợ ông đã cậy vào Chúa, vào những linh hồn đã khuất để cầu nguyện nài xin trả lại sức khỏe cho con trai út của bà bao nhiêu thì giờ bà lại cũng nương tựa Chúa, tìm đến những người đã khuất để xin một căn bệnh nào đó ập đến hai con trai lớn của bà bấy nhiêu.

Mendel không tin vào phép mầu, tinh thần chất phác của ông quay về phía những điều nhỏ nhoi của trần thế và không chấp nhận bất cứ phép mầu nào trong địa hạt cái khả kiến. Ông mỉm cười về niềm tin mà Deborah (vợ ông) đặt vào con người của vị rabbi (đây là dạng rabbi-miracle trong truyền thống Yiddish). Sự sùng kính ngây thơ của ông không cần bất kỳ trung gian nào giữa Chúa và những con người.

Về phần vợ ông, thậm chí bà còn không còn dám gọi đến Chúa nữa, bà thấy Người dường quá cao, quá to lớn, quá xa xôi, vô tận, đằng sau những tầng trời vô tận, hẳn phải cần tới một cái thang làm từ hàng triệu lời cầu nguyện thì mới có thể với được dẫu chỉ một mẫu quần áo của Chúa.

Rồi những bất hạnh nối tiếp bất hạnh liên tục xảy đến. Từ một con người thuần hậu, chất phác, ông đã quyết định thách thức Chúa, báng bổ Chúa, muốn đốt luôn túi đựng những lời kinh, những gì vốn thuộc về Chúa, vốn dĩ là niềm tin từng tưởng như vĩnh cửu, là niềm vui trần thế mỗi ngày. Chúa đã lấy đi hết những gì ông có: gia đình, hạnh phúc, những tình yêu, lẽ sống của ông - Mendel Singer trở thành Job. Ông nói như thể ông đã chịu tất tật các hành hạ từ Địa Ngục và còn gì nữa, sao không cả ông luôn, có lẽ Chúa muốn thách thức ông, trêu ngươi ông hay vẫn còn những đòn đau nào đó vẫn đang chờ đợi để dần giáng tiếp xuống ông. Nhưng có lẽ đã đủ, Chúa đã quá tàn nhẫn nên sẽ không làm thế.

Nhưng dẫu sao, ông vẫn từng là người con của Chúa, cũng từng đặt niềm tin không lay chuyển vào sự soi sáng của Người, và ông cũng đã nghĩ đến những lớn lao của những phép mầu giống người ta thuật lại ở cuối sách Job khi nói chuyện với các bạn ông.

Và rồi Menuchim con trai ông xuất hiện, cái dự đồ từ những giai điệu của bài hát mang tên chính con trai ông vang lên như một dòng suối nhỏ với tiếng thì thầm êm dịu, phồng to lên như biển trước luồng thổi hùng mạnh như thổi làn gió mát lành vào tâm hồn và trái tim tưởng đã chai sạn đông cứng của ông. Giờ đây ông đã nghe được cả thế giới, ông đã được sống một phép mầu trong da thịt. Và ông lại nghĩ thật lớn làm sao các phép mầu mà Đấng Vĩnh Hằng tạo ra, cả ngày nay nữa, cũng như cách đây hàng nghìn năm. Sáng danh Người!

Nguyễn Vy Tuân

Các đóng góp có thể mail về formapubli.vitanova@gmail.com

Joseph Roth

Job, tiểu thuyết về một người thuần hậu
Hành khúc Radetzky
Hotel Savoy
Job

Mährisch-Weisskirchen
Hai chương Hành khúc
Lỡ dở
Hai chương Hotel
Ông trưởng ga

Tags: Joseph Roth